iliino
noun

Plural: ameeno

MEANING 1.

Tooth

Example of use.

• -Mena ameeno, MEANING: To start teething.

• -Kusa ameeno, MEANING: To brush teeth.

MEANING 2.

 A bite.

Example of use.

Mona iliino ili, MEANING: Look at this bite.

MEANING 3.

Teeth of gear.

MEANING 4.

Notches in mallet (used in beating bark cloth).

Example of use

-Songa ameeno ya cipampa, MEANING: To sharpen the notches of a mallet,

MEANING 5.

The pincers of crabs, scorpions etc.

MEANING 6.

Ameeno ya butanda, MEANING:  The double row of bark-rope intertwined on the edge of an indigenous mat.

MEANING 7.  

Mu meeno yanika, MEANING: On the very edge f a meadow.

SYNONYM/SIMILAR WORD/COMPARE/CONTRAST.

Mululamba.

OTHER RELATED WORDS/USES/SOURCES/FUNCTIONS.

DIMINITIVE: akalino

AUGMENTATIVE: Icilino.

FIGURATIVE SPEECH/IDIOMS/PHRASES/COLLOQUIAL USE/EXPRESSIONS.

Nil

PROVERBS.

1. Icalo cino tee cakukwikila ameeno luse (lukasu).

Literal translation

The teeth should not be set as firmly into this world as a handle to a hoe.

Meaning

Take care: this is no land of milk and honey. It can turn against you if you do not work

Bemba Meaning

Ukukwikila ameeno busokwa, kusekaseka kasuba konse ne cishiweme walaseka. Kwali umuntu umo uwali nensansa lyonse no kusekaseka alemona kwatiabantu basuma bonse. Ulya muntu aishile papa saana ilyo alwele ubulwele bukalamba, bacibusa wakwe baishile mulekelesha nokumusenguka ico bamona alacula, asuka afwa insanshila. Umukashi wakwe epakusosa ati: icalo cino tee cakukwikila meno ubusokwa. Abantu muno calo baabi, bonse abalecankwa no mulume wandi ilyo ali umuumi, nomba bamusenguka ilyo alwele nokufwa. Ndeloshafye neka. We butunga nobe ulakula wee. Ukwilula kutiila: abantu pano isonde basuma kabili baabi nganshi, nabengi balikumpwa necuma. Tabasakamana macushi ya banabo, nibansengwa-nsengwa. Balepaya kabili bakusenda bayakushika nokukushika.

 

2. Lango mweni kucushi, akulangeko ameeno.

Literal translation

Show the visitor the smoke and he will show you his teeth.

Meaning

Be good to a visitor and he will tell you what he knows.

Bemba Meaning

Sansamusho mweni nao nga akushimikile ifyo aishiba.

 

3. Ngishi kweba yalikulikila ameeno kunuma.

Literal translation

Meaning

The glib talker (who gets others into trouble through his talk) tied his teeth in the back (so as not to interfere with his talking).

Bemba Meaning

Ekutiila umuntu uulandisha asuka mumisosele yakwe aletelelamo nababiye nelyo umwine.

Similar proverb

Ecimo nokutiila `akanwa katail kaletelele mfungo'.

 

4. Ukutonkola mumeeno nico uliile akanona.

Literal translation

To pull the meat from between the teeth means that you have eaten well.

Meaning

To receive a good reward or pay it must be because you worked well. To be happy in your marriage, it means that you have no problems

Bemba Meaning

Ekutiila incito ubomba isuma, nico amalipilo nayafula nabakwangalila tabalekucite congo uleibombela fye. Nomba nga balekweba ati yalaapwa tekuti utiile incito isuma nakalya. Mu nshila imbi kutiila, icupo candi cisuma, nico muleshingwana mu?anda tamuli bwafya. Muleumfwana nensansa emo shili, nomba nga tamuli nsansa cupo ciibi.

 

5. Umulele ukashisha ameeno.

Literal translation

Laziness makes the teeth turn red.

Meaning

Laziness causes hunger.

Bemba Meaning

E mukutila ubuna?ani bulete nsala. Ubusaka bwa meno yano yalesheta

6. Abana bambwa, tabaipishanya meeno.

Literal translation

Puppies from the same litter do not bite each other badly.

Meaning

Family quarrels must not last

Bemba Meaning

Emukutiila apo muli palupwa atemwa apo muleyangalila nga pamoneka ukuumana atemwa ukufulwana, tamuli na kufulilwa iyoo, muli no kuwikishana bwangu bwangu

Similar proverbs

1. Umuto walupwa tawitika

Phrase Book

Translations

Verb conjugation